A R M E N I E

Opp.: 29.800 km² (0,9 x België)      Inw.: 2,97 miljoen (2009)   (99,6 inw./km²)      Regeringsvorm: republiek      Hoofdstad: Jerevan     Religie: christendom

Armenië behoort tot de weinige landen die niet aan zee liggen. De lengte van de landsgrenzen bedraagt 1254 km (787 km met Azerbeidzjan, 164 km met Georgië, 35 km met Iran en 268 km met Turkije).
Het gebied is voornamelijk bergachtig en tamelijk bosrijk met enkele snelstromende rivieren. De Aragats is met 4095m boven zeeniveau de hoogste berg van het land.

Politiek
Behoort geografisch gezien tot Azië, maar beschouwt zich in culturele en historische aspecten als Europees. Bij het begin van onze jaartelling lag Armenië ook aanmerkelijk meer westelijk dan heden ten dage.
Armenië werd in 1991 onafhankelijk van de Sovjet-Unie en is sinds 2001 lid van de Raad van Europa.
Armenië bleef een groot land tot de Arabieren kwamen in de 7de eeuw. De Armeniërs werden geen moslim, maar bleven christenen: ee christelijk eiland midden in de wereld van de islam. Armenië is daarbij de oudste christelijke staat ter wereld.

In december 1988 vond er een zware aardbeving plaats in het noorden van het land. Ook in dat jaar ontstond er een conflict met Azerbeidzjan over Nagorno-Karabach, waar de Armeniërs de meerderheid vormen. In 1991 riep Nagorno-Karabach de onafhankelijkheid uit. Zowel bij de hierop volgende oorlog als op de huidige situatie wordt Nagorno-Karabach door Armenië politiek en militair ondersteund.
Door de ernstige economische schade als gevolg van een blokkade door Turkije en Azerbeidzjan emigreerde in de jaren 90 meer dan een kwart van de totale bevolking uit het land. Voor het heropenen van de grens met Armenië stelde Turkije jarenlang als eis dat Armenië niet langer internationale erkenning voor de Armeense Genocide van 1915 zou zoeken, van zijn territoriale claims ten opzichte van Oost-Anatolië (westelijk Armenië) zou afzien en dat Armeense strijdkrachten zich zouden terugtrekken uit de "bezette gebieden" om Nagorno-Karabach. Toen het er in 2009 op leek dat er daadwerkelijk vooruitgang in de onderhandelingen tussen Armenië en Azerbeidzjan waren, gingen Turkije en Armenië overleggen over een normaliseringsovereenkomst en ondertekenden even later een protocol, waarmee beide landen een einde maken aan de jarenlange onderlinge spanningen en diplomatieke betrekkingen aangaan. Het protocol moet evenwel nog door de parlementen van beide landen geratificeerd worden. Het is de bedoeling dat dan ook de Turks-Armeense grens weer zal worden opengesteld. De Turkse premier Recep Tayyip Erdogan stelde echter dat het Turkse parlement niet tot de ratificatie zou overgaan zolang Armenië zich niet terugtrekt uit Nagorno-Karabach.
Zowel bij de presidentsverkiezingen als bij de parlementsverkiezingen van 2003 was er zowel in binnen- als in buitenland kritiek op het onvoldoende democratische karakter. Een grondwetswijziging die volgens de oppositie de macht van de president verder zou hebben uitgebreid, slaagde er bij een referendum niet in het quotum van voorstemmen van 1/3 van de bevolking te bereiken.
In de buitenlandse politiek en economie is het land sterk van Rusland afhankelijk, maar zoekt thans ook tot de Verenigde Staten toenadering. Hoewel de economische groei sterk is, is het land nog erg arm en vele Armeniërs leven van deviezen, gestuurd door Armeniërs in het buitenland. Ook is de Armeense buitenlandse schuld erg hoog.

Maart 2025: vredesakkoord met Azerbeidzjan?
Na bijna 40 jaar conflict is een vredesakkoord in de maak tussen Armenië en Azerbeidzjan Er is een vredesakkoord in de maak tussen Armenië en Azerbeidzjan in de Zuidelijke Kaukasus. Beide landen zijn het eens over de tekst, maar in Armenië is nog een grondwetswijziging nodig voor het akkoord kan worden ondertekend. De buurlanden leven al bijna 40 jaar op gespannen voet, vooral over de betwiste regio Nagorno-Karabach.
Dat er een akkoord in de maak was, werd aangekondigd door Azerbeidzjan, dat 2 jaar geleden een offensief lanceerde tegen Armeense separatisten die Nagorno-Karabach bestuurden. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Jeyhoun Bayramov van Azerbeidzjan staan beide landen nu op het punt het akkoord te ondertekenen.
Het Armeense Ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde dat het vredesakkoord klaar was om te worden ondertekend.
Maar een datum hiervoor bleef voorlopig erg onduidelijk, want om het akkoord te ondertekenen, zou Armenië een passage in zijn grondwet moeten veranderen. Volgens Azerbeidzjan bevat die een impliciete verwijzing naar Nagorno-Karabach als deel van het grondgebied van Armenië.
Armenië zegt dan weer dat het het gebied niet claimt, maar president Nikol Pasjinian heeft de voorbije maanden wel meermaals de noodzaak van een wijziging van de grondwet opgeworpen en heeft opgeroepen om daarover een referendum te houden. Een datum voor zo'n volksraadpleging is al evenmin vastgelegd.
Armenië erkende al de soevereiniteit van Azerbeidzjan over Nagorno-Karabach. Vorig jaar werden beide landen het al eens over een deel van de afbakening van hun gemeenschappelijke grens. Zo gaf Armenië 4 grensdorpen terug aan Azerbeidzjan die tijdens de oorlog in de jaren 90 in beslag genomen waren. De teruggave was een belangrijke stap in de vredesgesprekken.
Armenië en Azerbeidzjan hebben een lange geschiedenis van conflicten. Het ene land is christelijk, het andere islamitisch. De onenigheid over Nagorno-Karabach vindt haar oorsprong in de vroege 20ste eeuw. Kort na de Russische Revolutie in 1917 vochten ze al een oorlog uit om het gebied. Beide buurlanden werden als Sovjetrepublieken ingelijfd bij de Sovjet-Unie. Nagorno-Karabach werd door Stalin overgedragen van Armenië naar Azerbeidzjan om Turkije gunstig te stemmen.
Het conflict werd nooit echt beslecht, en met de val van de Sovjet-Unie in 1991 brak een nieuwe oorlog uit tussen de nu opnieuw onafhankelijke staten Armenië en Azerbeidzjan. Tijdens het 3 jaar durende conflict stierven zeker 30.000 mensen.
In 1994 werd dan wel een wapenstilstand getekend, maar dat is niet hetzelfde als een vredesverdrag. Het conflict bleef dus onopgelost.
In 2020 flakkerde het geweld opnieuw op. Rusland bemiddelde om opnieuw een staakt-het-vuren tot stand te brengen. Armenië moest een groot gebied afstaan aan Azerbeidzjan.
In september 2023 lanceerde het leger van Azerbeidzjan een offensief om de controle over het gebied terug in handen te krijgen en de Armeense separatisten te verdrijven die er gedurende 3 decennia hadden geregeerd.
En nu eindelijk vrede?