vlag Kameroen K A M E R O E N Wikipedia Landenweb
Opp.: 475.650 km² (15 x België)      Inw.: 23,2 miljoen (2009)   (49 inw./km²)      Regeringsvorm: republiek      Hoofdstad: Yaoundé     Religie: inheems, christendom, islam

locatie Kameroen Kameroen

Kameroen wordt begrensd door Nigeria, Tsjaad, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Brazzaville, Gabon en Equatoriaal-Guinea.
Eén van de kratermeren in Kameroen is het Nyosmeer waar op 21 augustus 1986 door een uitbarsting alle dieren en circa 1700 mensen door kooldioxide om het leven kwamen.
In het hete, droge noorden liggen de savannen. Zowel het wild als de natuur wordt hier beschermd in nationale parken, waarvan het Waza Nationaal Park het meest bekend is. Ook het Tsjaadmeer bevindt zich daar.
In het noordwesten bevindt zich tegen de grens met Nigeria een bergplateau en in het zuidwesten ligt de hoogste berg van Kameroen, de Mount Cameroon (4000m). In het oosten en zuiden liggen dichte regenwouden.
De kustlijn is 400 kilometer lang en de vlakte daar is erg moerassig.
Het klimaat van Kameroen is tropisch aan de kust en droog en heet in het noorden. De gemiddelde temperatuur is 25 graden Celsius. Lager dan 20 graden is het bijna nooit.
Aan de kust valt de meeste neerslag. Hoe dieper men het binnenland intrekt, hoe minder neerslag er valt. Voor het gehele land geldt dat de droge en tegelijk koelere periode drie maanden duurt: november, december en januari. In het noorden kunnen er dan zware zandstormen opsteken.
Langs de kust ziet de flora er heel anders uit dan in de bergen of op de savannen. In de wouden staan ebben- en mahoniebomen. Er bloeien orchideeën en er staan rubberplanten. In Kameroen worden ook veel bananen verbouwd. De savannen echter zijn kaal en begroeid met grassen.
Ook de fauna is erg gevarieerd. In de wouden leven krokodillen, bosantilopen en verschillende apensoorten, waaronder chimpansees, gorilla's en andere mensapen. Er zijn veel verschillende soorten slangen. De nationale parken zijn bevolkt met onder andere olifanten, giraffen, panters en elandantilopen.

Politiek
Kameroen is ontstaan op 1 januari 1961 door samenvoeging van het door Frankrijk gekoloniseerde land en een deel van Brits Kameroen. Voor de Eerste Wereldoorlog was Kameroen een Duitse kolonie. In 1946 werden ze Cameroun en Cameroons mandaatgebieden van de VN en in 1954 werd het Engelse deel gevoegd bij de autonome Federatie van Nigeria.
In 1959 werd Cameroun onder de naam République du Cameroun een autonome republiek binnen de Franse Gemeenschap, met nationalistisch leider El Hadj Ahmadou Babatoura Ahidjo van de Union du Camerounais (UC) als premier. Een jaar later werd het land onafhankelijk, met Ahidjo als president.
In 1961 werd in Cameroons een referendum gehouden onder de bevolking. Het zuiden (Southern Cameroons) sprak zich hierin uit voor een federatie met Cameroun, het noorden sloot zich aan bij de onafhankelijke Federatie van Nigeria. Op 1 oktober 1961 werden de République du Cameroun en Cameroons samengevoegd tot de Federale Republiek Kameroen. Ahidjo werd federaal president en zowel Cameroun (nu Oost-Kameroen genaamd) en Southern Cameroons (nu West-Kameroen genaamd) werden autonome provincies met eigen premiers.
In 1966 fuseerden Ahidjo's UC en de partij van de West-Kameroenese John Ngu Foncha tot de Union National du Camerounais. Andere oppositiepartijen werden verboden. Om zijn positie als president te versterken werd in 1972 de federale structuur van Kameroen opgeheven door middel van een referendum en werd Kameroen onder de naam Republiek Kameroen een gecentraliseerde (unitaire) eenheidsstaat. Ahidjo's autoritaire bewind steunde vooral op Frankrijk en West-Europese landen.
De gevangenissen zaten vol met opponenten en mensen die kritiek hadden op zijn bewind.
Ahidjo werd opgevolgd door Paul Biya. Hij wijzigde de naam van de UNC in Rassemblement Démocratique du Peuple Camerounais/Cameroonian People's Democratic Rally (RDPC/CPDR). Niet iedereen was blij met de nieuwe machtspositie: zuidelijke militairen pleegden nog in 1984 een (mislukte) coup.

Begin 1994 waren er spanningen met Nigeria over een grensgebied. Beide landen claimden het olie- en visrijke gebied. In 1995 doken er afscheidingsbewegingen op die streefden naar afscheiding van Engelstalig Kameroen.
Bij de verkiezingen van 1996 won de oppositie in 13 steden. De president weigerde echter burgemeesters van de oppositie te benoemen en benoemde regeringsgezinde burgemeesters. Ofschoon er sindsdien sprake was van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen het regime van Biya, werd hij in 2004 als president herkozen met meer dan 80% van de stemmen.

Op politiek vlak kent Kameroen een stabiel, maar tevens verstikkend klimaat. Een aantal mensenrechtenorganisaties is er actief en ook de kerkelijke instanties proberen de wantoestanden aan te klagen en te verlichten. Tegelijk willen ze de mensen bewuster en weerbaarder maken. De pers is vrijer dan vroeger, maar moet nog steeds op haar tellen passen. Journalisten hebben hardhandig het belang van zelfcensuur leren kennen.
Ook al is Kameroen een republiek, met een parlement en een regering, de oude machtsstructuren bestaan nog steeds, zoals in zoveel Afrikaanse landen. In het geval van Kameroen betekent dit dat de oude stam-koningen veel informele macht bezitten en een minister dikwijls eerst met hen overlegt alvorens bepaalde beleidsmaatregelen te treffen.
n 2018 werd Biya, op 85-jarige leeftijd, voor de zevende achtereenvolgende keer president! Zo is hij nu al 36 jaar aan de macht. Sinds hij in 1982 aan de macht kwam, heeft hij elke verkiezing gewonnen maar na elke stembusgang klaagde de oppositie steeds over onregelmatigheden. Biya is geen dictator, maar zeker niet democratisch. Hij doet er alles aan om aan de macht te blijven. Internationale druk op zijn regime is er niet, omdat de conservatieve Biya als pro-Westers geldt.

Een van de problemen in Kameroen is de aanhoudende corruptie, in alle lagen van de samenleving. Kameroen stond in 2009 op de 146ste plaats in de lijst van 180 landen volgens de jaarlijkse Corruption Perceptions Index 2009 van Transparency International.
Het land zet zich niet actief in voor handhaving en bescherming van de mensenrechten. Hoewel de mensenrechtensituatie verbeterd is, blijven er schendingen optreden. Er zijn regelmatig protesten hiertegen, vooral tegen het verbod op homoseksualiteit.

Kameroen doet het, in vergelijking met andere Afrikaanse landen, niet slecht op vlak van onderwijs. In 2010 konden 78,3% van de jongens en 64,8% van de meisjes van 15 jaar en ouder lezen en schrijven. Daartegenover staat dan weer dat de armoede niet afneemt: meer dan 50% van de bevolking leeft onder de armoedegrens.
De economie steunt vooral op de landbouw. Naast voedingsgewassen zoals bonen en sorghum voor eigen gebruik teelt men koffie, katoen, rubber, bananen en cacao voor de export. Maar net nu zijn er dalende prijzen voor deze goederen, waardoor de economie achteruitgaat. De olievoorraden, die vroeger voor een belangrijke inkomst zorgden, zijn uitgeput.
Daarnaast zit Kameroen, weliswaar iets minder dan andere Afrikaanse landen, in een wurggreep van buitenlandse schulden.
Van de bevolking leeft 17% van minder dan 1 dollar per dag. Jaarlijks krijgt Kameroen ongeveer 632 miljoen dollar ontwikkelingssteun, wat overeenkomt met 7% van het totale bnp.

Het aidsvirus woekert ook in Kameroen hevig. Een kleine 7% van de 15- tot 49-jarigen is ermee besmet. Over de hele bevolking zijn er al ongeveer 560.000 besmette personen. Ontluisterend is dat maar 46% van de vrouwen weet dat het gebruik van een condoom hiertegen preventief werkt. 26% van de vrouwen van 15 tot 49 jaar gebruiken geregeld anticonceptiemiddelen.

Boko Haram
Reeds in 2014 was Boko Haram actief in Kameroen.
In januari 2015 doodde het leger van Kameroen ruim 140 strijders die het noorden van het land waren binnengedrongen. Trouwens, ook in Tsjaad sloeg Boko Haram toe, bij een aanval op een vissersdorp aan het Tsjaadmeer -vijf doden.
Uit het onderzoeksrapport van Amnesty International blijkt dat Boko Haram in Kameroen sinds januari 2014 minstens 380 burgers heeft gedood. Het rapport toont ook aan dat het harde optreden van de Kameroense veiligheidsdiensten en de onmenselijke leefomstandigheden in de gevangenissen evenzeer burgerslachtoffers maken.
Boko Haram zaait angst en terreur in de regio door burgers af te slachten, mensen te ontvoeren, kinderen in te zetten als zelfmoordterroristen en huizen te plunderen en plat te branden. De overheid doet inspanningen om burgers te beschermen, maar slaagt daar vaak niet in en pleegt bovendien zelf mensenrechtenschendingen tegen burgers. Zo hebben de veiligheidstroepen dorpen aangevallen, huizen vernietigd, burgers gedood en meer dan 1000 verdachten na massa-arrestaties opgesloten, sommigen niet ouder dan vijf jaar. Tientallen gedetineerden stierven in de cel en een nog groter aantal gearresteerden is vermist.
Mensenrechtenschendingen worden vrijwel nooit onderzocht. (Zie ook Nigeria.)

Dorgelesse Nguessan eindelijk vrij!
Dorgelesse Nguessan, kapster en alleenstaande moeder, nam in 2020 deel aan een betoging in Kameroen. Ze werd gearresteerd terwijl ze vreedzaam betoogde in Douala en kreeg 5 jaar celstraf.
In september 2020 ging Dorgelesse voor het eerst in haar leven de straat op om te protesteren. Ze maakte zich zorgen over de groeiende armoede en wilde zich erover uitspreken. De betoging was geweldloos, maar Dorgelesse werd gearresteerd. Ze werd aangeklaagd voor "rebellie, samenscholing en deelname aan bijeenkomsten en openbare demonstraties". Vanuit de gevangenis kan Dorgelesse niet meer voor haar gezin zorgen. Haar 18-jarige zoon heeft sikkelcelanemie en de familie kan moeilijk zijn medicijnen betalen.
Sinds 2016 hebben de Kameroense autoriteiten honderden mensen gevangen gezet enkel en alleen omdat zij hun recht op vrije meningsuiting en vreedzame vergadering uitoefenden. Een groot deel van hen deed mee aan vreedzame protesten voor meer bevoegdheden voor de Engelstalige regio's in het land en aan politieke bijeenkomsten zoals die van oppositiepartij MRC (Mouvement pour la rennaissance du Cameroun). Het merendeel van de gearresteerden zijn aanhangers van de belangrijkste oppositiepartij, mensenrechtenverdedigers, demonstranten uit de Engelstalige regio, of leden van sociale bewegingen.
In juni 2022 zaten 96 van de 500 mensen die tijdens de protesten van september 2020 gearresteerd werden in de gevangenis. Ze werden berecht voor een militaire rechtbank. Dorgelesse is een van bijna 50 vreedzame demonstranten die in december 2021 werden veroordeeld wegens "opstand", "rebellie" of "het in gevaar brengen van de staatsveiligheid".
De vervolging van Dorgelesse door een militaire rechtbank is in strijd met artikel 14 van het internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten. Dat artikel garandeert het recht op "een eerlijk en openbaar proces door een bevoegd, onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij wet is ingesteld". Kameroen ratificeerde dit internationaal verdrag.
Dorgelesse Nguessan werd op 16 januari 2025 na 4 jaar celstraf vervroegd vrijgelaten.
Van de demonstranten die in 2020 werden gearresteerd, worden er nog 38 willekeurig vastgehouden.

De laatste jaren laaien steeds meer conflicten op tussen het Engelstalige en het Franstalige deel, met als gevolg in de grensregio -de separatistenstaat Ambazonië- een ware burgeroorlog tussen de regeringstroepen en de zogenaamde separatisten. Met telkens de burgerbevolking als grote slachtoffer van verschrikkelijke mensenrechtenschendingen.

Engelstalig tgo. Franstalig Kameroen


Gewapende separatisten, milities en leden van de krijgsmacht maken zich sinds 2020 op grote schaal schuldig aan moord, verkrachting en foltering in Noordwest-Kameroen. Daarbij zijn zeker zesduizend doden gevallen en honderdduizenden Kameroeners ontheemd geraakt.
Vooral de separatisten zouden het gemunt hebben op minderheden van de etnische groep van de Mbororo Fulani, een islamitisch nomadenvolk dat in Kameroen ruim 2 miljoen leden telt. De boerengemeenschappen waar veel van de separatisten toe behoren touwtrekken sinds jaar en dag met de Mbororo over de verdeling van grond voor vee.
Ook zogenoemde 'collaborateurs' die de centrale overheid steunen, onder wie ambtenaren en studenten en docenten die naar publieke Franstalige scholen gaan, vormen het doelwit van de separatisten. Bijna 500 scholen in het noordwesten werden aangevallen sinds 2018.
Seksueel geweld komt veelvuldig voor in het conflict.
Ondertussen gingen leden van de Mbororo Fulani zelf ook milities vormen om zich te verdedigen. Soms werken ze samen met de overheidstroepen, zoals toen regeringstroepen en Mbororo-militieleden het dorp Gheidze binnenvielen in 2021. Zowel de overheidstroepen als de milities krijgen steeds meer moderne wapens in handen, die ze op hun beurt weer kwijtraken tijdens gevechten -waardoor ze in handen van de separatisten komen.
Diplomatieke pogingen om de strijdende partijen te bedaren komen geenszins van de grond. Zo kondigde Canada in januari 2023 aan als mediator te willen optreden tussen de separatisten en de overheidstroepen, maar ook dat plan ging jammerlijk de mist in.