|
|
M E X I C O |
|
|
Mexico is een land in Noord-Amerika, grenzend aan de Verenigde Staten, Belize en Guatemala, de Grote Oceaan en de Golf van Mexico. Het is een federatie van 31 staten die elk een redelijke mate van autonomie hebben.
In het noorden is Mexico tweeduizend kilometer breed, maar op het smalste punt (Landengte van Tehuantepec) bedraagt de breedte slechts 220 kilometer. Mexico heeft twee opvallende schiereilanden (Yucatán en Neder-Californië) en verder een aantal eilanden.
Op Yucatán na is het land bergachtig, met als belangrijkste massief de uit drie delen bestaande Sierra Madre, die als een deel van de Rocky Mountains gezien kan worden. In Centraal Mexico bevinden zich een aantal vulkanen, waarvan de Popocatépetl de bekendste is. De Pico de Orizaba (5650m), het hoogste punt van Mexico, is eveneens een vulkaan.
Het klimaat loopt uiteen van woestijnklimaat in het noorden tot tropisch regenwoudklimaat in het zuiden en gebergteklimaat in het midden.
Politiek
Volgens de Grondwet van 1917 is Mexico een federale republiek met een uitvoerende, een wetgevende en een juridische macht.
De President van Mexico is zowel staatshoofd als regeringsleider en wordt gesteund door een kabinet bestaande uit ministers die hij kan benoemen en ontslaan. Sinds 2006 is Felipe Calderón (PAN, de Nationale Actiepartij) president.
Mexico kent universeel stemrecht vanaf 18 jaar. Algemeen mannenkiesrecht bestaat (met onderbrekingen) sinds 1857, vrouwenkiesrecht werd op nationaal niveau in 1953 ingevoerd. Officieel kent Mexico ook stemplicht, maar er staat geen straf op niet stemmen.
Sinds de jaren '90 is in Mexico op mensenrechtengebied enige vooruitgang geboekt. Hoewel de mensenrechtensituatie in het verleden niet bijzonder goed was, was ze naar Latijns-Amerikaanse maatstaven toch nog redelijk te noemen. De grootste punten van zorg zijn momenteel geweld tegen vrouwen, straffeloosheid qua mensenrechtenschendingen in het verleden, arbitraire gevangenname, marteling en de positie van de indianen. In het zuiden van Mexico is de mensrechtensituatie over het algemeen slechter dan in het noorden.
In verschillende Mexicaanse staten zijn er conflicten met een lage intensiteit. Het bekendst is de opstand van het Zapatistisch Nationaal Bevrijdingsleger (EZLN) in Chiapas. Deze opstand krijgt internationaal veel aandacht maar sinds het uitbreken ervan in 1994 heeft er maar weinig geweld plaatsgevonden. Wel zijn er berichten over mensenrechtenschendingen, begaan door overheidstroepen. In Guerrero is het minder bekende Revolutionaire Volksleger (EPR) actief. Tenslotte bestaat in Oaxaca de Volksassemblee van het Volk van Oaxaca (APPO) die op geweldloze wijze probeert gouverneur Ulises Ruiz uit het zadel de stoten.
Lange tijd leefden de Amerikanen en Mexicanen op gespannen voet met elkaar. Na de Mexicaanse Revolutie ontstond er in de VS een wantrouwen tegenover Mexico, omdat men bang was dat het socialisme zich vanuit Mexico over Latijns-Amerika zou verspreiden. Door de kalmering van de Revolutie werd de relatie echter beter.
Tegenwoordig is het belangrijkste twistpunt de immigratie. Veel arme Mexicanen willen hun geluk beproeven in de Verenigde Staten, terwijl men daar de instroom van immigranten zoveel mogelijk wil beperken. In de jaren '90 is er in de stedelijke gebieden langs de grens een barrière gebouwd. Er sterven per jaar gemiddeld 300 Mexicanen tijdens hun trek door de woestijn naar de VS en er worden enkele honderdduizenden Mexicanen per jaar gearresteerd door de Amerikaanse grenspolitie.
Naar aanleiding van de oorlog tegen het terrorisme is de Amerikaanse grenscontrole strenger geworden. Er worden vaak vingerafdrukken afgenomen, wat veel kwaad bloed zet in Mexico. Een ander heikel punt is de uitlevering van gevangenen. Mexico weigert gevangenen uit te leveren aan de VS, omdat die daar de doodstraf kunnen krijgen, waar de Mexicaanse regering tegen is. Dit heeft tot gevolg dat veel Amerikaanse criminelen naar Mexico vluchten om hun straf te ontlopen. Bovendien zijn veel Mexicaanse immigranten in de VS het slachtoffer van discriminatie of racisme. Dit wordt door de Amerikaanse regering uiteraard ook niet op prijs gesteld en er zijn vanuit de federale overheid en in meerdere staten programma's actief die positieve discriminatie ten aanzien van de Mexicaanse minderheid moeten bevorderen.
Anderzijds beschuldigt de Amerikaanse regering Mexico ervan niet genoeg te doen tegen drugsmokkel en illegale immigratie. Verder heeft de Amerikaanse regering in het verleden regelmatig kritiek geuit op de mensenrechtenomstandigheden en het gebrek aan democratie in Mexico.
Overigens werken beide landen op tal van punten samen en maken samen met Canada deel uit van de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsorganisatie. Andere organisaties waar zowel Mexico als de VS deel van uitmaken zijn de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling en de Organisatie van Amerikaanse Staten.
Maria Luisa García Andrade en Marisela Ortíz Rivera en andere Leden van Nuestras Hijas de Regreso a Casa (Onze dochters terug thuis), zijn samen met Leden van de Asociación Nacional de Abogados Democráticos (ANAD)(Nationale Vereniging voor Democratische Advocaten) en verder nog leden van een organisatie die is opgericht om te strijden voor gerechtigheid voor ontvoerde en vermoorde vrouwen in Ciudad Juárez en advocaten die met hen samenwerken, bedreigd en lastiggevallen, schijnbaar omwille van hun werk.
Maria Luisa García Andrade en Marisela Ortíz Rivera en de voornoemde advocatengroepering krijgen sinds 10 juni 2007 e-mails met beledigingen, doodsbedreigingen en waarschuwingen om hun mensenrechtenactiviteiten stop te zetten. Op 22 juni ontving Marisela Ortíz een berichtje op haar gsm dat schreef dat ze maar "moest genieten van het leven nu ze dat nog kon". In de kantoren van Nuestras Hijas de Regreso a Casa in Ciudad Juárez is naar verluidt driemaal ingebroken sinds oktober 2006. Documenten en vertrouwelijk materiaal werden meermaals ontvreemd. Het laatste voorval gebeurde op 20 juni, toen werd ingebroken in de auto van Maria Luisa García en daarbij documenten gestolenwerden die te maken hadden met de moord op haar zus Lilia Alejandra García Andrade in 2001.
Marisela Ortíz kreeg eerder al ernstige intimidaties te horen omwille van haar werk. Op 24 oktober 2003 deden gewapende mannen haar auto stoppen. Ze richtten een wapen op haar hoofd en in haar mond en zeiden: "Nu zul je eens voelen wat de vermoorde vrouwen van Juarez hebben meegemaakt". Ze bedreigden ook haar dochters, die toen bij haar in de auto zaten, en lieten hen vervolgens gaan na hen eerst nog een tijd lang gevolgd te hebben met de auto. De autoriteiten hebben tot nu toe nog geen vorderingen gemaakt bij het zoeken naar de daders.
Ook in 2008 werden de beide vrouwen bedreigd en voerde Amnesty actie voor hen. Zo stopte op 30 oktober een donkere wagen met getinte ruiten voor het huis van María Luisa García. María zelf was niet thuis. Een man stapte uit de auto en gooide een steen door de ruit van het huis. Aan de steen hing een groot karton met bedreigingen om haar te doden en haar kinderen iets aan te doen. En op 5 november vond Marisela Ortíz een bord voor haar huis met de tekst: "Vajo (sic) Juarez muerte". Beide vrouwen hebben een klacht ingediend bij de Federale Speciale Aanklager voor Geweld tegen Vrouwen en Mensenhandel.
In de documentaire 'Bajo Juárez: The city devouring its daughters' is Lilia Alejandra García Andrade te zien, de vermoorde dochter van Norma Andrade en zus van María Luisa García. Ook María Luisa García zelf en Marisela Ortíz komen in de documentaire voor.
Meer dan 400 vrouwen en meisjes werden al vermoord in Ciudad Juárez en Chihuahua City sinds 1993. Vermoedelijk één op drie gevallen ging gepaard met een vorm van seksueel geweld. Ondanks nationale en internationale bezorgdheid om het geweldpatroon tegenover vrouwen en de straffeloosheid die de moordenaars genieten, lopen de moorden nog steeds op in aantal. In 2003 publiceerde Amnesty International een verslag ("Mexico: Intolerable killings") dat de geweldpatronen tegenover vrouwen in deze twee steden en het systematisch falen van de autoriteiten bij het effectief bestrijden en bestraffen van deze misdaden in de verf zette. De nieuwe regering van de staat Chihuahua nam enkele maatregelen om het onderzoek te bevorderen, maar vele daders werden nog steeds niet bestraft en de verantwoordelijken voor het systematisch falen van het onderzoek werden nog steeds niet verantwoordelijk gesteld. Leden van organisaties zoals Nuestras Hijas en ANAD stonden op de voorgrond bij de campagne voor waarheid en gerechtigheid voor de ontvoerde en vermoorde vrouwen van Ciudad Juárez, en hebben verschillende van de zaken voor de Interamerikaanse Commissie voor de Mensenrechten gebracht. Mensenrechtenorganisaties die werken aan de situatie zijn er al meermaals van beschuldigd het imago van Ciudad Juárez door het slijk te halen en worden daarom ernstig lastiggevallen.
De presidentsverkiezingen van 2006 waren een nek-aan-nek race tussen de populaire, maar de controversiële voormalige burgemeester van Mexico-Stad, Andrés Manuel López Obrador en voormalig minister van energie, Felipe Calderón. Calderón wist de verkiezingen met een verschil van slechts 0,58% te winnen, maar López Obrador meende dat er fraude in het spel was. Calderón riep López Obrador op zich bij de uitslag neer te leggen en bood hem een post in zijn kabinet aan, wat deze echter weigerde. Op 5 september werd Calderón uiteindelijk door het Electoraal Gerechtshof uitgeroepen tot winnaar.
Calderóns termijn als president werd vooral gekenmerkt door een verheviging van de strijd tegen de drugskartels. In de tweede week van zijn presidentschap verklaarde hij de oorlog aan de drugsmaffia. In verschillende staten besloot Calderón het Mexicaanse Leger in de zetten in de strijd tegen de kartels. Maar ondanks de uitschakeling van verschillende criminele kopstukken escaleerde de toestand. In 2007 eiste het drugsgeweld 2500 doden, in 2009 meer dan 7500 en in 2010 maar liefst 15.000. Het totale aantal doden sinds Calderóns aantreden liep volgens officiële cijfers op tot 45.000!
Enrique Peña Nieto volgde Calderón in december 2012 op als president.
Migranten in Centraal-Amerika onderweg naar de VS werd nooit een strobreed in de weg gelegd, maar tegenwoordig worden aan de talrijke bemande controleposten alle mensen zonder papieren teruggestuurd. Voor zijn klinkende verkiezingsoverwinning in juli 2018 beloofde de Mexicaanse president López Obrador nog dat hij berooide migranten met open armen zou ontvangen. Maar Donald Trump dreigde een fikse belasting te heffen op Mexicaanse invoer als zijn ambtsgenoot niet snel werk zou maken van het tegenhouden van migranten. López Obrador zette daarom aan zijn zuid- én noordgrens 15.000 militairen in van de Guardia Nacional, een nieuw veiligheidskorps opgericht om de onveiligheid in het land aan te pakken. Zo levert Mexico dan toch de grensmuur die Trump zijn buren wilde doen betalen!
Sommige immigratieambtenaren doen het al tien jaar: migranten tegenhouden en terug over de grens zetten. Soms zien ze hen diezelfde dag nog terugkeren. Het is nu eenmaal zo: wie het slecht heeft, gaat migreren, dat kun je niet tegenhouden. Welke barrières er ook opgeworpen worden, de migrant vindt een weg. En de mensensmokkelaars al helemaal. Voor elke tien migranten die verder trekken naar het noorden, komen er precies twintig nieuwe bij.
Het Mexicaanse overheidsagentschap Comisión Mexicana de Ayuda a Refugiados, belast met het opvangen van asielaanvragen, verwacht het jaar af te sluiten met 80.000 asielaanvragen, tegenover 29.647 in 2018. Maand na maand breekt het aantal asielaanvragen records.
Migratie is de uitlaatklep van de Centraal-Amerikaanse hogedrukpan. Als die uitlaatklep dichtgaat, dan neemt de druk ongetwijfeld toe. En als regeringen in de regio geen reële verbetering kunnen bewerkstelligen, dan ontploft de hogedrukpan misschien ooit nog eens.
Onvoldoende bescherming voor milieuactiviste!
Op 30 maart 2020 heeft de openbare veiligheidsdienst de politiebewaking van mensenrechtenverdedigster Clemencia Adelaida Salas Salazar ingetrokken met het argument dat de manschappen nodig waren voor de strijd tegen het corona-virus.
Adelaida Salas kreeg sinds maart 2017 politiebewaking. Ze is een vurige en prominente verdediger van vrouwenrechten. Omwille van haar werk loopt ze een groot risico op intimidatie en geweld.
De staat mag de maatregelen ter bestrijding van de huidige pandemie niet inroepen om de bescherming van mensenrechtenverdedigers af te zwakken of in te trekken.
Casa de la cultura
In je zoektocht naar een waardig alternatief voor klassieke suiker dacht je misschien niet meteen aan agavesiroop. Wel, de agavesiroop van Oxfam wordt biologisch gewonnen uit rauwe, blauwe agave en bij lage temperaturen verwerkt. Mineralen en enzymen blijven zo beter bewaard. Bij de productie van deze siroop hoort bovendien een mooi verhaal. Over een woestijnbrede plantage in het hart van Mexico, die functioneert als een sociale coöperatie, die hard inzet op bioproductie, ecologische investeringen doet en de fairtradepremie besteedt aan een heus sociaal project: 'Casa de la Cultura'.
Voor de Azteken was de Agave Tequilana een heilige plant. Het 'hongingsap' dat ze eruit wonnen kon lichaam en geest zuiveren. Het werd verwerkt in drankjes en zalfjes allerlei. Wat later kwamen de Spaanse Conquistadores langs en die hadden, zoals het hen betaamt, dorst naar meer. Zij lieten het sap fermenteren tot ... tequila!
De bijna prehitorisch ogende blauwe agave groeit op velden in enkele specifieke regio's zoals het mid-westen van Mexico. De plant verdraagt geen vrieskou, maar kan daarentegen wel groeien in een droog en warm klimaat. En dat zonder irrigatie of bemesting. De woestijn is dus de ideale plek, des te meer omdat een agave-business aanzienlijk wat oppervlakte nodig heeft om te kunnen draaien. Het duurt namelijk zes jaar eer de plant kan gekapt worden en het sap uit de kern tot tequila of siroop verwerkt kan worden.
Jonge eenjarige agave kan enkel geplant worden nadat de grond een jaar gerust heeft. Velden van vers aangeplante en kapklare agave wisselen elkaar in een wijde omtrek af, onder het waakzame oog van de landbouwdeskundigen van Productos Selectos de Agave, kortweg Grupo PSA.
Agave kan pas gekapt worden als de zoetgraad, de 'brix', gemeten is. Die taak is uitsluitend weggelegd voor getrainde specialisten: de jimadores. Enkel zij mogen het mes in de adellijke plant zetten. Jimadores genieten in de agaveregio's dan ook best wat aanzien. Bij PSA krijgen ze een permanent contract én vijf maal het minimumloon (800 pesos per dag). Tussen 7 uur 's ochtends en 14 uur in de namiddag doet de jimador zijn ding. Daarna swingt het woestijnklimaat de pan uit en noopt het de werkers koelere oorden op te zoeken.
Dankzij onder meer een vast contract kunnen de medewerkers van PSA voorzichtig vooruitblikken naar de toekomst. We kunnen hier spreken over een bedrijf met een visie: correcte lonen, fair trade, aandacht voor het milieu.
De fabriek van PSA is qua stroomvoorziening zelfbedruipend. Zo is het dak bezet met zonnepanelen, die voldoende energie opwekken om de stroomgeneratoren aan te drijven, nodig voor de kookprocessen van de agavesiroop en de distilleerderij van de tequila. In het fabricatieproces gebruiken en hergebruiken ze zuiver water uit de eigen waterput en opslagtank.
Daarnaast maken ze ook nuttig gebruik van de vezels die overblijven nadat het sap uit de agave geperst wordt: er worden drinkbekers van gemaakt, papier, etiketten... Bijna niets van de plant blijft onbenut!
Langdurige projecten met een socioculturele impact hebben een streep voor bij PSA.
Met een fairtradepremie werd de Casa de la Cultura dus opgericht: een locatie die vanaf 2021 samen met Comercio Justo de Juiquilpan zal uitgebaat worden. Het ambitieuse project staat voor een duurzame ontwikkeling van de hele gemeenschap, met als doel het verhogen van de levenskwaliteit. De focus wordt o.m. gelegd op onderwijs, werkgelegenheid, vrouwen-empowerment, cultuur.
Compensatie voor ontslagen schoonmaker!
Jorge Pérez Ortega (70) verdiende een mager loontje in een Mexicaans ziekenhuis. Hij en zijn collega’s kregen van het schoonmaakbedrijf geen persoonlijke beschermingsmiddelen tegen COVID-19 uitgereikt. Jorge beklaagde zich hierover in een interview met een televisieploeg die een reportage maakte over het ziekenhuis. Zes dagen later werd hij ontslagen door het bedrijf, dat ingehuurd was door overheidsorganisatie ISSSTE. Sindsdien hebben Jorge en zijn vrouw moeite om rond te komen.
De Mexicaanse overheid is als opdrachtgever van het schoonmaakbedrijf verantwoordelijk voor het onterechte ontslag van Jorge en moet hem daarvoor compenseren. De overheid moet ook zorgen voor persoonlijke beschermingsmiddelen voor alle werknemers in ziekenhuizen, inclusief schoonmakers.
Rechten van slachtoffers van femicide in gevaar!
De procureur-generaal van de deelstaat Mexico heeft op 15 november 2022 opnieuw een openbare verontschuldiging tegenover de slachtoffers van vrouwenmoorden en verdwijningen geannuleerd. Amnesty International dringt er bij de procureur-generaal op aan een dergelijke verontschuldiging te publiceren en het recht van de slachtoffers en hun familieleden op gerechtigheid en vergoeding van de geleden schade ten volle te garanderen.
De situatie van gendergerelateerd geweld is bijzonder ernstig in de staat Mexico, één van de 32 deelstaten van Mexico. Volgens het Mexicaans Secretariaat van Openbare Veiligheid werden daar tussen 1 januari en 31 oktober 2022 ten minste 120 vrouwenmoorden gepleegd, meer dan in alle andere deelstaten. Ook de frequentie van de verdwijning van vrouwen en meisjes is er bepaald zorgwekkend. Volgens cijfers van de Nationale Onderzoekcommissie blijft de verblijfplaats van 353 vrouwen en meisjes die tussen 1 januari en 31 oktober 2022 in de staat Mexico als vermist zijn opgegeven, onbekend.
In deze context had de procureur-generaal van de staat Mexico toegezegd een openbare verontschuldiging uit te brengen aan de slachtoffers en families van vier bekende gevallen van vrouwenmoorden en verdwijningen in de staat. Het betreft: Nadia Muciño Márquez, verdwenen en vermoord in 2004; Daniela Sánchez Curiel, verdwenen in 2015, waarvan de verblijfplaats onbekend is en waarvan de familie veronderstelt dat zij het slachtoffer was van vrouwenmoord; Diana Velázquez Florencio, verdwenen en vermoord in 2017; en Julia Sosa Conde, verdwenen en vermoord in 2018.
De openbare verontschuldiging zou een erkenning zijn van: 1) de tekortkomingen in het onderzoek naar deze zaken, 2) het gebrek aan doeltreffende maatregelen om gendergerelateerd geweld in de staat Mexico te voorkomen, te onderzoeken, te vervolgen en te bestraffen, en 3) de omvang van het probleem van gendergerelateerd geweld in de staat Mexico. De verontschuldiging in kwestie is echter al drie keer afgelast zonder enige uitleg van de autoriteiten.
Er bestaan duidelijke internationale richtlijnen inzake de verplichting van staten om geweld tegen vrouwen te onderzoeken en te bestraffen en om vrouwen die het slachtoffer zijn van gendergerelateerd geweld een uitzicht te geven op één of andere vorm van herstel. Het Inter-Amerikaanse Hof bepaalde in de zaak Gonzalez et al ("Campo algodonero") tegen Mexico dat verdwijningen en moorden op vrouwen moeten worden onderzocht vanuit een genderperspectief. Bovendien oordeelde het Hof dat het de plicht van de staat is om dergelijke zaken zorgvuldig te onderzoeken om straffeloosheid en herhaling van soortgelijke feiten te voorkomen. Het Verdrag van Belém do Pará, dat Mexico heeft ondertekend, bepaalt dat staten verplicht zijn de nodige gerechtelijke en administratieve mechanismen in te stellen om ervoor te zorgen dat vrouwen die het slachtoffer zijn van geweld daadwerkelijk herstel kunnen krijgen.
Geen transparantie over vermiste personen!
Op 14 december 2023 gaven president Andrés Manuel López Obrador en vertegenwoordigers van het Ministerie van Binnenlandse Zaken informatie over de resultaten van de opsporingsstrategie voor verdwenen personen in Mexico. Deze strategie bevat een update van de telling van de vermiste personen in het hele land, bekend als het Nationaal Register van Vermiste en Verdwenen Personen (RNPDNO). De autoriteiten verminderden het aantal verdwenen en vermiste personen aanzienlijk en deelden 80.000 mensen onduidelijk in, waarbij ze erkenden dat ze niet genoeg gegevens hadden om die personen te zoeken.
De Mexicaanse regering moet zorgen voor transparantie en deelname van de familieleden van de verdwenen personen aan de voorbereiding van de telling.
Het aantal vermiste personen -waaronder slachtoffers van gedwongen verdwijning- blijft hoog in Mexico. In 2023 registreerde de Nationale Opsporingscommissie (CNB) ten minste 12.031 nieuwe gevallen van verdwenen mensen, waarvan 8.426 mannen, 3.596 vrouwen en 9 niet-geïdentificeerde personen. Volgens officiële cijfers zijn er tussen 1962 en eind 2023 in totaal 114.004 mensen geregistreerd als vermist en gedwongen verdwenen. Familieleden die naar verdwenen personen zoeken, lopen ernstige risico's zoals gedwongen verdwijning, moord, onderdrukking en bedreiging.
Op 18 december protesteerden familieleden van verdwenen en vermiste personen tegen de Nationale Opsporingsstrategie, waarbij ze een gebrek aan transparantie en mogelijke manipulatie van gegevens aan de kaak stelden. Op 27 december verdedigden federale overheidsinstanties diezelfde Nationale Opsporingsstrategie. In feite blijven de zorgen over de telling dus bestaan, alsook over de ontmanteling van de instellingen die zich bezighouden met het zoeken naar de honderdduizenden verdwenen mensen in het land.
Onderzoek naar de Ayotzinapa-studenten!
Het onderzoek naar de verdwijning van 43 studenten op 26 september 2014 is nog altijd lopende. Hun families en de organisaties die hen steunen, hebben meermaals gevraagd aan de regering van Andrés Manuel López Obrador om ervoor te zorgen dat de nationale veiligheidsdienst 800 documenten deelt die cruciaal zijn in het onderzoek.
Amnesty dringt er bij de Mexicaanse staat op aan om alle documenten aangaande de verdwijning van de 43 studenten te delen zodat de verwanten van de slachtoffers de waarheid kunnen achterhalen en de verantwoordelijken berecht worden.
Op 26 september 2014 verdwenen 43 studenten van de Ayotzinapa rurale school van Iguala in deelstaat Guerrero (ten zuiden van Mexico City). In 2018 heropende de toenmalige federale overheid het onderzoek en trachtte het terug richting te geven. Hiervoor richtte de Mexicaanse overheid een commissie voor waarheid en gerechtigheid op (CoVAJ) en een speciale onderzoeks- en procesvoeringseenheid voor de Ayotzinapa-zaak (UEILCA). Internationale mensenrechtenorganen werkten ook mee aan de onderzoeken, in het bijzonder de Inter-Amerikaanse commissie voor mensenrechten (IACHR) met hun interdisciplinaire groep van onafhankelijke experten (GIEI).
De laatste resultaten van de onderzoeken toonden mogelijke deelname van de nationale veiligheidsdiensten in de verdwijning van de 43 studenten aan. Er is bewijs dat militaire agenten als studenten infiltreerden in de Ayotzinapaschool om de verdwenen studenten te volgen na school. Andere militaire agenten volgden de studenten vanaf hun aankomst in Iguala tot hun verdwijning. En verscheidene politiewagens patrouilleerden in de omgeving waar de studenten werden aangevallen.
Verkiezingen juni 2024
Claudia Sheinbaum wint verkiezingen in Mexico en wordt als eerste vrouw president. De campagne werd de afgelopen maanden overschaduwd door geweld en er zouden tientallen politieke moorden zijn gebeurd.
Volgens een eerste schatting van het peilingsbureau Enkoll kreeg ze 58 procent van de stemmen en de belangrijkste oppositiekandidate Xóchitl Gálvez haalde 29 procent. Volgens het verkiezingsinstituut van Mexico zou de partij van Sheinbaum een absolute meerderheid kunnen halen in het parlement.
Claudia Sheinbaum, 61 jaar oud, was de kandidaat van de regerende linkse alliantie van López Obrador, 'Sigamos Haciendo Historia' ('Laten we geschiedenis blijven schrijven'), de opvolger van de alliantie 'Juntos Haremos Historia' waarmee de huidige president in 2018 de verkiezingen inging.
Sheinbaum, een natuurkundige en milieu-ingenieur, geniet in Mexico een uitstekende reputatie voor haar wetenschappelijk onderzoek. In 2007 was ze lid van het VN-klimaatpanel IPCC, dat in hetzelfde jaar samen met de voormalige Amerikaanse presidentskandidaat Al Gore de Nobelprijs voor de Vrede ontving.
In de politiek is Sheinbaum geen onbekende. Zo'n 20 jaar geleden diende ze als minister van Milieu in het bestuur van Mexico-Stad, vergelijkbaar met een minister in de Brusselse regering, toen López Obrador de regeringsleider was. Later werd ze burgemeester van een district van Mexico-Stad en van 2018 tot 2023 was ze het hoofd van de regering van Mexico-Stad, een positie die ze neerlegde om campagne te voeren voor de presidentsverkiezingen.
De achternaam Sheinbaum duidt op Europese voorouders. Ze heeft joodse wortels en grootouders die in de jaren 1920 vanuit Litouwen en Bulgarije naar Mexico migreerden.
Het is dus de eerste keer dat een vrouw president wordt van Mexico. In interviews noemt ze dat "een mijlpaal", niet alleen voor Mexico, maar ook voor de hele wereld. Het land staat nog altijd bekend als een patriarchale samenleving, waar mannen het voor het zeggen hebben en vrouwen als minderwaardig worden beschouwd.
Mexico heeft nog een lange weg te gaan op vlak van vrouwenrechten. Er is nog steeds veel ongelijkheid, bijvoorbeeld in verloning en toegang tot de gezondheidszorg. Ook het geweld op vrouwen blijft een groot probleem. Volgens de Verenigde Naties worden er elke dag 9 vrouwen vermoord.
De nieuwbakken president zal trouwens met verschillende andere uitdagingen te maken krijgen, waaronder veiligheid, georganiseerde misdaad, energie en immigratie.