T A N Z A N I A

Opp.: 945.087 km² (31 x België)    Inw.: 41 miljoen (2009)   (43 inw./km²)    Regeringsvorm: republiek    Hoofdstad: Dodoma   Religie: christendom, islam

Tanzania is een onafhankelijk land in Oost-Afrika en grenst aan Congo-Kinshasa, Rwanda, Burundi, Oeganda, Kenia, Mozambique, Malawi en Zambia.
Het landschap is erg gevarieerd. Zeer bepalend is de Grote Afrikaanse Slenk of Great Rift Valley, die ontstaat in Turkije en via de Dode en de Rode Zee naar Ethiopië loopt en zich splitst in een oostelijk en westelijk gedeelte. De westelijke arm van de slenk komt via Uganda naar Tanzania; de oostelijke arm komt via Kenia Tanzania binnen. Nadat de armen van de slenk Tanzania verlaten, komen ze weer samen in Malawi en eindigen voor de kust van Mozambique. De totale lengte van de Great Rift Valley bedraagt meer dan 9700 kilometer.
De Great Rift valley deed verschillende grote meren ontstaan, waaronder Lake Natron, Lake Manyara en Lake Tanganyika, waar op 1430 meter diepte het laagste punt van Afrika te vinden is. Alle rivieren van het land zijn onbevaarbaar.
Het aanwezige vulkanisme creëerde op de grens met Kenia Afrika’s hoogste berg, de Kilimanjaro (5895 meter).
Tanzania kent verder een vrij smalle kuststrook en een vlak tot licht heuvelachtig centraal plateau met een gemiddelde hoogte van 1200 meter. Bijna overal overheerst de savanne, een landschap met vooral grasland en hier en daar een boom.

Tanzania ligt dicht bij de evenaar en heeft daardoor een tropisch klimaat met een gemiddeld verschil tussen de hoogste en de laagste temperatuur van niet meer dan vijf graden. Het kustgebied is bijna het hele jaar door warm en vochtig met temperaturen tussen 22 en 30°C en een luchtvochtigheid tussen 75 en 80%. In bergachtige gebieden kan de temperatuur in de periode mei-augustus tot 12°C zakken.
De warmste tijd van het jaar is over het algemeen oktober tot februari. Op sommige plaatsen in het binnenland kan de temperatuur tot meer dan 40°C oplopen.
De neerslaghoeveelheden staan onder invloed van de heersende moessonwinden. Een groot deel van het land heeft twee regentijden: oktober-november met de zogenaamde kleine regens, en maart-mei met de zogenaamde grote regens. De neerslag varieert sterk en is onregelmatig gespreid over het land.
Tanzana heeft heel wat toeristische troeven: de Ngorongoro-krater met zijn unieke wildpopulatie, het Serengeti-wildreservaat, Lake Manyara en natuurlijk de Kilimanjaro.

Politiek
Tanzania is een republiek met een federale structuur (Tanganyika en Zanzibar). (De naam Tanzania is trouwens een samentrekking van beide delen van de federatie.)
Tanzania werd al circa twee miljoen jaar geleden bewoond door mensachtige wezens. In de Olduvaikloof werden fossielen van menselijke voorouders gevonden. Meer dan 2500 jaar geleden kwam de Urewe-cultuur zich vestigen langs het Victoriameer. De bewoners kenden ijzersmelttechnieken, produceerden een specifiek aardewerk en leefden van landbouw en veeteelt.

In 1919 werd het gebied -toen Tanganyika genaamd- een Brits mandaatgebied. Na de Tweede Wereldoorlog groeide het nationaal bewustzijn onder de autochtone bevolking en werden er partijen en verenigingen opgericht. De voornaamste was de Tanganyika Afrikaanse Nationale Unie (TANU) die in 1954 werd opgericht door Julius Nyerere, een zoon van een stamhoofd. Bij de verkiezingen van 1958 werd de TANU de grootste partij.
Op 9 december 1961 werd Tanganyika een onafhankelijk land. Precies een jaar later werd het een republiek, met Julius Nyerere als president, 'chief minister' en voorzitter van de TANU.
Op 26 april 1964 verenigde de Republiek Tanganyika zich met de eilanden Zanzibar en Pemba en kwam de Federale Republiek Tanzania tot stand. President van de federatie werd Nyerere en vicepresident werd sjeik Abeid Karume, voorzitter van de Volksrepubliek Zanzibar en Pemba.

In 1967 werd de Verklaring van Arusha aangenomen, die voorzag in een ontwikkelingsplan, Afrikaans socialisme, traditioneel Afrikanisme en een éénpartijdemocratie. Voor de ruim 12 miljoen boeren werden Ujamaa-dorpen ingericht. In deze Ujamaa-dorpen waren scholen, ziekenhuizen, water- en voedselvoorzieningen en andere sociale voorzieningen. Vanwege de voortdurende economische terugval echter werden de Ujamaa-dorpen slechts ten dele een succes.
In zijn buitenlandbeleid volgde president Nyerere een strikt neutrale koers. Dit resulteerde in de aanwezigheid van zowel adviseurs uit Oost-Europese landen en China, als uit West-Europese landen en de VS.

In 1979 opereerden Oegandese troepen van dictator Idi Amin op Tanzaniaans grondgebied. Tanzania, dat al langer in onmin leefde met de dictatuur in het buurland, viel daarop -gesteund door Oegandese anti-Aminstrijders- Oeganda binnen en verjoeg dictator Amin.
In 1985 trad Nyerere vrijwillig af. Zijn opvolger als federale president werd Ali Hasan Mwinyi. Dit alles benadrukte de redelijke stabiliteit van Tanzania: de christelijke Nyerere werd, zonder dat dit leidde tot noemenswaardige religieuze of etnische problemen, opgevolgd door de moslim Mwinyi.
President Mwinyi paste het Afrika-socialisme van Nyerere wat aan aan de tijd en leende geld bij het IMF. In 1990 werd hij herkozen.
In 1992 werd het meerpartijenstelsel ingevoerd.
Na het aftreden van Mwinyi in 1995 werd Benjamin Mkapa president en deze werd in 2005 opgevolgd door Jakaya Kikwete.

In 1995 werd president Salmin Amour van Zanzibar herkozen. Internationale waarnemers bespeurden echter corruptie en manipulatie van de verkiezingsuitslag. Een sterke, door Arabieren gesteunde afscheidingsbeweging op het eiland, werd door de federale regering niet erkend. Bij de verkiezingen van 2000 werd de zoon van Zanzibars eerste president, Amani Karume, tot president en voorzitter van Zanzibar en Pemba gekozen.

Albino zijn in Tanzania
Een propagandafilmpje op de Tanzaniaanse televisie is een van de pogingen van de overheid om de reeks moorden op albino's te doen stoppen. Sinds december 2007 zijn in Tanzania al meer dan 35 albino’s brutaal vermoord en beroofd van armen en benen.
Alles wijst erop dat de moorden georkestreerd zijn door medicijnmannen of toverdokters, die botten maar ook bloed, huid en haar verwerken in geluksdrankjes. Lichaamsleden van albino's garanderen succes en rijkdom, beweren ze. Afgehakte ledematen worden inderdaad dikwijls teruggevonden bij een lokale toverdoker.

De albino's hebben zich verenigd in de Tanzanian Albino Society (TAS). De vereniging bestond reeds voor de moorden.
Hoewel er maar vierduizend albino's geregistreerd zijn, schat de TAS dat er in het land meer dan 170.000 leven. Op een bevolking van 41 miljoen mensen is dat bijna 1 op 200. Ter vergelijking: in Europa en de VS heeft 1 op de 20.000 mensen een vorm van albinisme. Albino's worden overigens ook in bijvoorbeeld Burundi en Zimbabwe gediscrimineerd.
Door het gebrek aan pigment kunnen deze mensen niet tegen UV-straling en lopen ze een groot risico op huidkanker. De gemiddelde levensverwachting van albino's is hier dan ook maar 43 jaar, tegenover 57 bij hun zwarte landgenoten. Omdat ze er volgens sommigen afschrikwekkend uitzien, worden ze ook nog eens voor weinig intelligent uitgescholden.

De golf van moorden heeft opnieuw veel albino's voor het isolement doen kiezen. Steeds meer van hen troepen samen op Ukerewe, het grootse eiland in het Victoriameer, waar van oudsher al veel albino's relatief veilig leven.

Massa-arrestaties in 2024
De Tanzaniaanse autoriteiten moeten dringend een einde maken aan de massa-arrestaties en willekeurige detentie van critici van de regering. Dat zegt Amnesty International, nu de intimidatie van leden van de politieke oppositie toeneemt in de aanloop naar de lokale verkiezingen in december en de algemene verkiezingen in 2025.
Op 11 augustus arresteerde de politie leiders van de Partij voor Democratie en Vooruitgang, de belangrijkste politieke oppositiepartij, die bekend staat als Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema). Onder de gearresteerden bevonden zich voormalig presidentskandidaat Tundu Lissu en meer dan honderd jongeren, evenals vijf journalisten. Ze werden opgepakt voor het overtreden van een verbod op het houden van een jeugdconferentie. De arrestaties vonden plaats tijdens een bijeenkomst in Chadema’s Nyasa regiokantoor in Mbeya, zuidwest Tanzania, in de aanloop naar International Youth Day op 12 augustus.
De Tanganyika Law Society (TLS), de vereniging van advocaten op het vasteland van Tanzania, zei dat de politie op dezelfde dag ook 107 leden van de Chadema-partij arresteerde in de Iringa-regio in de Nyasa-zone, in de zuidelijke hooglanden van Tanzania.
Twee ooggetuigen vertelden Amnesty International dat ook de vicevoorzitter van Chadema, Tundu Lissu, de secretaris-generaal, John Mnyika, de regionale leider van Nyasa, Joseph Mbilinyi, en de leiders van de jongerenafdeling van de partij, Baraza la Vijana Cha Chadema (Bavicha) gearresteerd werden. Volgens een partijfunctionaris bracht de politie de leiders naar onbekende locaties, en andere partijleden en journalisten naar verschillende politiebureaus in Mbeya.
Later arresteerde de politie de partijvoorzitter van Chadema, Freeman Mbowe en de nationale leider van Bavicha, John Pambalu. Dit gebeurde op het vliegveld van Songwe. De twee mannen zaten op een vlucht uit Dar es Salaam, waar ze een bezoek hadden gebracht aan andere partijleiders en -leden die waren gearresteerd.
De autoriteiten dwarsboomden duidelijk activiteiten van de politieke oppositie, terwijl ze politici van de regerende partij Chama cha Mapinduzi (CCM) ongehinderd lieten.
In de aanloop naar de komende verkiezingen riep Amnesty International op om de mensenrechten van alle mensen te respecteren, te beschermen en na te leven, inclusief het recht op vrijheid van meningsuiting, vereniging en vreedzame vergadering. Er moet een einde komen aan de willekeurige arrestaties en opsluiting van leden van de politieke oppositie, luidde het.
Trouwens, op 14 juli 2023 werden advocaat en activist Boniface Mwabukusi en politiek activist Mdude Nyagali gearresteerd enkele dagen na het houden van een persconferentie in Dar es Salaam. Tijdens deze persconferentie uitten ze kritiek op een havenovereenkomst tussen Tanzania en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Op 12 augustus 2023 werden ze op weg naar Dar es Salaam opnieuw gearresteerd en naar het centrale politiebureau in de stad Mbeya gebracht. De volgende dag arresteerde de politie Willibrod Slaa, voormalig parlementslid en diplomaat, in zijn huis in Dar es Salaam en bracht hem naar het politiebureau van Mbweni. Ze werden beschuldigd van verraad maar op 18 augustus 2023 vrijgelaten onder strikte meldingsvoorwaarden.

Tundu Lissu!
Op 9 april 2025 arresteerde de politie Tundu Lissu, de voorzitter van de belangrijkste oppositiepartij Chadema, na een politieke bijeenkomst in het stadje Mbinga, ten zuidwesten van Songea.
De politie gebruikte buitensporig geweld, zoals traangas, om de aanhangers van Tundu uiteen te drijven. Hij werd nadien midden in de nacht overgebracht naar Dar es Salaam, meer dan 1000 kilometer verderop. Het oppositielid werd aangeklaagd voor landverraad, een misdrijf waarop sowieso de doodstraf staat, zonder mogelijkheid om op borg vrij te komen.
Tundu Lissu werd ook beschuldigd van twee andere misdrijven tegen de nationale wetgeving rond computercriminaliteit. Ook op 10 september 2023 had de politie hem gearresteerd voor het houden van een ‘onwettige bijeenkomst’ nadat hij een politieke bijeenkomst had bijgewoond in de Loliondo divisie in het noorden.
De Tanzaniaanse autoriteiten moeten een einde maken aan de onderdrukking van oppositieleiders en moeten Tundu Lissu onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrijlaten, aangezien hij uitsluitend wordt vastgehouden vanwege de vreedzame uitoefening van zijn mensenrechten.
Tanzania houdt in oktober 2025 zijn zevende algemene verkiezingen. Huidig president Samia Suluhu Hassan werd na het overlijden van president John Pombe Magufuli op 17 maart 2021 beëdigd als eerste vrouwelijke president van Tanzania. Toen president Magufuli aan de macht was, werden oppositiepolitici al willekeurig gearresteerd en vastgehouden en die trieste situatie bleef zo onder president Hassan. Zij streeft nu een tweede ambtstermijn na. In aanloop naar de verkiezingen houdt de huidige regering (alweer) een echte repressiecampagne. Hun doelwitten zijn leden en leiders van oppositiepartijen en individuen en organisaties die kritisch staan tegenover de regering.
In 2024 werden vier critici van de regering op een onbekende plek opgesloten en werd er één gedood. De politie verhinderde oppositieleden om vergaderingen en andere bijeenkomsten te houden en ging over tot massale arrestaties, willekeurige detenties en ongegrond geweld. Journalisten maar ook anderen werd het recht op vrijheid van meningsuiting ontzegd.